Đề kiểm tra giữa học kì II Ngữ văn 9 - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Trần Văn Ơn (Có đáp án + Ma trận)

Nội dung text: Đề kiểm tra giữa học kì II Ngữ văn 9 - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Trần Văn Ơn (Có đáp án + Ma trận)

1. UBND QUẬN LÊ CHÂN TRƯỜNG THCS TRẦN VĂN ƠN MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II - MÔN NGỮ VĂN 9 Năm học 2023 - 2024 Mức độ cần đạt Tổn Nội dung Nhận Thông hiểu Vận dụng g số biết - Ngữ liệu: văn bản - Nhận - Khái quát chủ đề/nội - Bày tỏ ý truyện, văn bản thơ, văn diện dung chính của đoạn kiến về quan bản nghị luận... thể trích/ văn bản. điểm/ tư - Tiêu chí lựa chọn ngữ loại/ph - Hiểu được ý nghĩa của tưởng/ tình liệu: ươngth chi tiết/ hình ảnh/ câu cảm/ thái độ + 01 đoạn trích/ văn bản ức biểu văn/câu thơ,... trong của tác giả hoàn chỉnh. đạt/ng đoạn trích/ văn bản. thể hiện + Nguồn ngữ liệu ngoài ôi kể... Hiểu được tác dụng/ trong đoạn chương trình SGK Ngữ của hiệu quả của việc sử trích/ văn văn bậc THCS. đoạn dụng thể loại/ phương bản trích/v thức biểu đạt/ ngôi Rút ra thông ăn bản. kể/biện pháp tu từ điệp/ bài học I. Đọc hiểu (4,0 điểm) trong đoạn trích/ văn từ đoạn trích/ bản. văn bản. Số câu 1 2 1 4 Số điểm 0,5 2,5 1,0 4,0 Tổng Tỉ lệ 5% 25% 10% 40% Nghị luận văn học - Nghị luận về một đoạn Viết bài văn thơ/ một đoạn trích văn xuôi. Lưu ý: Đoạn thơ, đoạn trích văn xuôi trích trong văn bản thuộc chương trình Ngữ văn 9 (từ tuần 19 đến tuần 26 theo CTNT). II. Làm văn (6,0 điểm) Số câu 1 1 Tổng Số điểm 6,0 6,0 Tỉ lệ 60% 60% Số câu 1 2 2 5 Số điểm 0,5 2,5 7,0 10,0 Tỉ lệ 5% 25% 70% 100% Tổng cộng
2. UBND QUẬN LÊ CHÂN TRƯỜNG TH & THCS VIỆT - ANH ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II MÔN NGỮ VĂN 9 - THỜI GIAN 90 PHÚT NĂM HỌC: 2023 – 2024 Phần I. Đọc hiểu (4,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Cuộc sống này vốn không chỉ có hương thơm của hoa hồng và vẻ thơ mộng của dòng sông, nó còn có cả những phút giây bị gai hoa hồng đâm đến ứa máu hoặc vẫy vùng giữa dòng nước chảy xiết. Bên cạnh những niềm vui là những khó khăn và cạm bẫy luôn chực chờ, chỉ cần bạn lơ là mất cảnh giác chúng sẽ xô tới. Chính những khó khăn thử thách ấy sẽ góp phần nhào nặn bạn trở thành một phiên bản tốt hơn. ( ) Làm cách nào để có thể đứng vững giữa muôn vàn cạm bẫy, khó khăn, thử thách? Làm cách nào để có thể luôn hiên ngang vững vàng trên đôi chân của mình và mở rộng vòng tay chào đón những điều mà cuộc đời mang đến? Điều gì giúp chúng ta vượt qua khó khăn trở ngại? Điều gì dẫn đường chỉ lối cho ta đi xuyên qua màn đêm sóng gió để đạt được điều mong muốn? (Trích Sống như ngày mai sẽ chết - Phi Tuyết - NXB Thế Giới, 2017) Câu 1 (0,5 điểm). Theo tác giả đoạn trích, “cuộc sống này” có những gì? Câu 2 (1,0 điểm). Theo em hiểu “một phiên bản tốt hơn” là gì? Câu 3 (1,5 điểm). Tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong những câu sau? "Làm cách nào để có thể đứng vững giữa muôn vàn cạm bẫy, khó khăn, thử thách? Làm cách nào để có thể luôn hiên ngang vững vàng trên đôi chân của mình và mở rộng vòng tay chào đón những điều mà cuộc đời mang đến?" Câu 4 (1,0 điểm). Thông điệp nào của văn bản trên có ý nghĩa nhất đối với em? Nêu lí do em chọn thông điệp đó? Phần II. Làm văn (6,0 điểm) Viết một bài văn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ sau: Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. ("Viếng lăng Bác" - Viễn Phương, Ngữ văn 9, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017, trang 58) ------------------------Hết đề----------------------
3. UBND QUẬN LÊ CHÂN TRƯỜNG TH & THCS VIỆT - ANH HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II MÔN NGỮ VĂN 9 - THỜI GIAN 90 PHÚT NĂM HỌC: 2023 – 2024 Phần I. Đọc hiểu (4,0 điểm) Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 - Theo tác giả đoạn trích, cuộc sống này vốn không chỉ có hương thơm 0,5 của hoa hồng và vẻ thơ mộng của dòng sông, nó còn có cả những phút giây bị gai hoa hồng đâm đến ứa máu hoặc vẫy vùng giữa dòng nước chảy xiết. 2 HS có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo 1,0 những ý sau: - Một phiên bản tốt hơn: + Hình ảnh bản thân mình của hiện tại tốt đẹp hơn trong quá khứ + Đó là sự thay đổi của bản thân (học tập, tu dưỡng, rèn luyện ) để hoàn thiện chính mình. 3 - Biện pháp tu từ: Điệp ngữ 0,25 "Làm cách nào" - Tác dụng: + Làm cho cách diễn đạt giàu hình ảnh, gợi cảm xúc, sinh động hấp 0,25 dẫn, lập luận chặt chẽ, tăng sức thuyết phục, gây ấn tượng cho người đọc, người nghe. + Làm nổi bật, nhấn mạnh việc cần có vai trò của ý chí, nghị lực và 0,5 niềm tin trong cuộc sống. + Thể hiện thái độ trân trọng ý chí, nghị lực và niềm tin trong cuộc 0,25 sống, khơi gợi, khích lệ người đọc cần có ý chí và nghị lực vươn lên trong cuộc sống. 4 - HS bám sát vào nội dung, ý nghĩa của đoạn trích để chọn một thông điệp theo hướng lành mạnh, tích cực và lí giải phù hợp. Dưới đây là một số gợi ý: * Thông điệp có ý nghĩa nhất: 0,25 + Cần phải có ý chí, nghị lực, lòng quyết tâm vươn lên trong cuộc sống. + Cần có ước mơ, khát vọng, tinh thần vượt khó và tình yêu cuộc sống +... 0,75 * Lý giải (Vì sao chọn thông điệp đó? Có ý nghĩa, vai trò như thế nào?...) Phần II. Làm văn (6,0 điểm) Câu Nội dung Điểm 1. Yêu cầu về hình thức, kĩ năng. 0,5 - Đúng kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ; - Lập luận mạch lạc; bố cục đủ ba phần: mở bài, thân bài, kết bài.
4. - Diễn đạt trôi chảy, đúng văn phạm. 2. Yêu cầu về nội dung, kiến thức. Học sinh có thể tổ chức bài văn theo nhiều cách khác nhau, song cần đảm bảo những nội dung cơ bản sau: I. Mở bài. 0,25 - Dẫn dắt, giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm. - Nêu vấn đề nghị luận: Cảm xúc của tác giả trước cảnh vật bên ngoài lăng Bác: - Trích dẫn khổ thơ. II. Thân bài 1. Khái quát chung. - Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ: Bài thơ được viết tháng 0,25 4/1976 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ vừa kết thúc thắng lợi, đất nước thống nhất, công trình lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa được khánh thành, nhà thơ ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác Hồ. Bài thơ được in trong tập "Như mây mùa xuân". - Mạch cảm xúc: theo trình tự thời gian và không gian của một chuyến viếng thăm lăng Bác. - Vị trí khổ thơ: Khổ đầu của bài thơ thể hiện niềm xúc động bồi hồi của nhà thơ khi đến lăng Bác. 2. Cảm nhận 2.1. Nỗi niềm xúc động của người con miền Nam khi ra Hà Nội viếng lăng Bác 1,5 - Từ xưng hô “con” trong câu thơ mang đậm chất Nam bộ, gợi những tình cảm rất thân thương và gần gũi. Nó cho thấy mối quan hệ giữa Bác và nhân dân tựa như tình cha con ruột thịt - Cụm từ "ở miền Nam" gợi lên tình cảm thân thương ruột thịt giữa Bác với đồng bào miền Nam - Nhà thơ sử dụng từ “thăm” thay cho từ “viếng”: Đây là biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh để giảm nhẹ nỗi đau thương mất mát và khẳng định Bác vẫn còn mãi trong trái tim nhân dân miền Nam, trong lòng dân tộc 2.2. Cảm xúc bồi hồi, xúc động, tự hào của nhà thơ khi nhìn thấy hàng tre bên lăng Bác. - Đứng trước lăng Bác, điều đầu tiên nhà thơ quan sát thấy: "Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát". Hình ảnh "hàng tre" mang tính tả thực. 3,0 Đó là hàng tre đại diện cho những loài cây thân thuộc trên khắp đất nước Việt Nam được đưa về trồng bên lăng Bác. - Hình ảnh hàng tre trong sương sớm, trải dài "bát ngát" một màu xanh, khiến cho lăng Bác trang nghiêm bỗng trở nên thân thuộc, gần gũi như xóm làng Việt Nam. Hàng tre xanh ấy được trồng xung quanh lăng Bác như muốn thay cả dân tộc Việt Nam canh giấc ngủ ngàn thu cho Người, thổi làn gió mát vào lăng, đưa những khúc nhạc du dương vào giấc ngủ của Người. - Từ cảm thán "Ôi" đã biểu hiện xúc động pha lẫn niềm tự hào khôn xiết của tác giả: niềm tự hào về con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam đầy vĩ đại lớn lao, về người Cha đã làm nên lịch sử của dân tộc.
5. - Từ láy "xanh xanh" cùng thành ngữ "Bão táp mưa sa", nghệ thuật nhân hóa "đứng thẳng hàng" mang ý nghĩa tả thực về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của cây tre Việt Nam - Hình ảnh hàng tre tả thực được nâng lên thành biểu tượng: "hàng tre" mang ý ẩn dụ gợi liên tưởng đến phẩm chất nhân dân Việt Nam chân chất bình dị trong cuộc sống lao động, nhưng lại anh hùng bất khuất trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Từ đó khẳng định tinh thần hiên ngang bất khuất, sức sống bền bỉ của dân tộc, niềm tự hào về một đất nước, dân tộc anh hùng - Hàng tre đứng bên lăng Bác như dân tộc Việt Nam vẫn mãi mãi bên Người. 3. Đánh giá: 0,25 - Thể thơ tám chữ trang trọng, giọng thơ bồi hồi xúc động; hình ảnh thơ sáng tạo, vừa thực, vừa ảo, mang ý nghĩa ẩn dụ biểu tượng.. - Niềm xúc động bồi hồi của nhà thơ khi đến thăm lăng Bác... - Liên hệ: Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà... III. Kết bài 0,25 - Khẳng định lại vẻ đẹp, ý nghĩa của khổ thơ, bài thơ. - Liên hệ bản thân * Lưu ý: Giáo viên tuỳ thuộc vào bài làm thực tế của học sinh để thưởng điểm hoặc trừ điểm cho phù hợp. Khuyến khích những bài làm có cách cảm thụ tinh tế riêng, giàu cảm xúc, có cách viết sáng tạo. +- .